Χωριά της Κρήτης: Ταξιδεύουμε μέσα απο βίντεο και εικόνες στο χωριό Στείρωνας Μονοφατσίου

                       


ΓΡΑΦΕΙ Η ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΜΕΡΚΟΥΛΙΔΗ

Kάθε γωνιά της Κρήτης έχει την δική της ιστορία. Θρύλοι και παραδόσεις μπλέκονται και προσδίδουν σε κάθε τόπο ένα μυστήριο που σε προκαλούν να εξερευνήσεις. 
Αυτό συμβαίνει και στα ορεινά χωριά της επαρχίας Μονοφατσίου Ηρακλείου.

Κάθε επίσκεψη σε αυτούς τους τόπους σε μαθαίνει κάτι καινούργιο ενώ σε κάνει να νοσταλγείς κάτι που δεν έχεις ζήσει καθώς οι κάτοικοι των χωριών αυτών ισορροπούν με επιτυχία ανάμεσα στις 

Μικρασιάτικες ρίζες τους και τα ήθη και έθιμα της Κρήτης.
Γυρνώντας σε αρκετά από αυτά τα χωριά, ο επισκέπτης θα συναντήσει ανθρώπους απλούς που αγαπούν τον τόπο τους. Η αγάπη τους αυτή δεν περιορίζεται στα λόγια τους. Φαίνεται κυρίως στις πράξεις. 

Στην επιστροφή των νέων ανθρώπων στα πατρογονικά εδάφη για να δημιουργήσουν οικογένεια και να καλλιεργήσουν την -όπως οι ίδιοι την αποκαλούν – ευλογημένη γη, στην άρνηση των γεροντότερων να εγκαταλείψουν τα μέρη τους για τις ευκολίες της “χώρας”, φαίνεται στην προσπάθεια των νέων ανθρώπων για να αναπαλαιώσουν εκκλησίες, σχολεία και σπίτια προκειμένου αυτά να αποκτήσουν κάτι από την παλιά τους αίγλη.

Ο επισκέπτης με μία μικρή συναναστροφή με τους κατοίκους μπορεί εύκολα να”μαντέψει” ότι σε αρκετά από αυτά τα χωριά υπάρχει κάτι από… Μικρά Ασία. Ο λόγος δεν είναι άλλος από τα συνηθισμένα για την περιοχή αλλά ασυνήθιστα γενικότερα για την Κρήτη ονόματα όπως Ιορδάνης, Πρόδρομος, Συμέλα κ.α. ενώ χαρακτηριστική είναι και η έλλειψη της κατάληξης -άκης στα επίθετα.
Εμείς σήμερα θα αναφερθούμε σε τρία χωριά, σε τρία…  “προσφυγοχώρια” στα οποία κατά την διάρκεια της Τουρκοκρατίας κατοικούσαν Τουρκοκρητικοί και στην συνέχεια, μετά την Μικρασιατική καταστροφή το 1922 αλλά και την ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας με την Συνθήκη της Λωζάννης το 1923 εγκαταστάθηκαν Έλληνες της Μικράς Ασίας. 


Σύμφωνα με τους κατοίκους της περιοχής οι Μικρασιάτες  είχαν κρατήσει τα ήθη και έθιμα του τόπου τους στην νέα τους πατρίδα. Χόρευαν τους χορούς τους και έφτιαχναν τα φαγητά τους σε κάθε ευκαιρία που είχαν.  Οι Μικρασιάτες έφεραν μαζί τους και την γνώση τους για την παραγωγή του κρασιού. Καλλιέργησαν αμπέλια και έκαναν  την περιοχή ξακουστή για την σταφίδα της και το κρασί της. Παράλληλα θα σας μεταφέρουμε και μία ιστορία που ακροβατεί μεταξύ του θρύλου και της πραγματικότητας.
Ο Στείρωνας Μοναφατσίου είναι ένα από τα χωριά που θα αναφερθούμε σήμερα. Η ονομασία του χωριού Στείρωνας, πιθανολογείται ότι προέρχεται από τον ποιμενικό όρο «στείρωνας» που σημαίνει τον τόπο στον οποίο στολίζονταν τα νεαρά αιγοπρόβατα του κοπαδιού που απογαλακτίζονταν.

Τα χρόνια της Τουρκοκρατίας στο χωρίο έμεναν Οθωμανοί,  σύμφωνα με τα στοιχεία της απογραφής του 1881. Κατά την ανταλλαγή των πληθυσμών, το χωριό κατοικήθηκε αποκλειστικά από πρόσφυγες της περιοχής του Ικονίου  που επιδόθηκαν στην αμπελοκαλλιέργεια με την οποία προόδευσαν και ευημέρευσαν.
 .